Ο φίλος μου ο Νίκος Λαμπρόπουλος που διευθύνει το βιβλιοπωλείο Σύγχρονη Έκφραση της Λιβαδειάς ξεκίνησε στο ιστολόγιό του έναν ωραίο διάλογο γα τα βραβεία αναγνωστών και τις Λέσχες Ανάγνωσης, ως συνέχεια εκείνου τον οποίο διοργάνωσε το ΕΚΕΒΙ στην 5η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσ/νίκης. Μου ζήτησε την άποψή μου την οποία και παραθέτω.
Ολόκληρος ο διάλογος είναι εδώ: Βιβλιοπωλείο ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗΠιστεύω, ότι τα βραβεία είναι για να ικανοποιούν τη ματαιοδοξία του συγγραφέα. Είναι κι αυτοί άνθρωποι με σάρκα και οστά και δεν είναι αδιάβροχοι από τις ανθρώπινες αδυναμίες. Ωστόσο, η λογοτεχνία προχωρούσε πάνω απ’ όλες τις εφήμερες αξιολογήσεις.
Νομίζω ότι «οι αναγνώστες» δίνουν καθημερινά το βραβείο τους με τις εκατοντάδες χιλιάδες πωλήσεις συγκεκριμένων ευπώλητων. Ο χρόνος βέβαια θα κάνει τη δουλειά του και θα αποδώσει δικαιοσύνη, εντάσσοντας τα σημαντικά στον λογοτεχνικό κανόνα και ρίχνοντας τα υπόλοιπα στη χωματερή της λήθης. Επειδή όμως ο χρόνος αργεί πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στον αναγνώστη. Όχι με ερωτευμένο βλέμμα της λατρείας και κολακείας που του απευθύνει η αγορά αλλά για να αναδείξουμε τον «επαρκή αναγνώστη» -«Un suffisant lecteur»- για τον οποίο μίλησε ο Μονταίν, πατέρας του δοκιμίου και φανατικός φίλος των βιβλίων.
Ο ίδιος μάλιστα, σε αντίθεση με τον σημερινό καταναλωτή βιβλίων , ο οποίος θα πρέπει να δρασκελίσει στα βιβλιοπωλεία πάνω από τις στοίβες των ευπώλητων για να φτάσει στα πίσω ράφια, όπου παραμένουν στα αζήτητα τα σημαντικά βιβλία, θα παραμένει ένα πρότυπο και θα αντιπροσωπεύει πάντα έναν άλλο τύπο αναγνώστη, του λόγιου και καλλιεργημένου ανθρώπου της Αναγέννησης, ο οποίος έχει άριστη γνώση της κλασικής γραμματείας, εκφράζει τις αμφιβολίες ή τον σκεπτικισμό του, αναζητά την αλήθεια ή την πλάνη της ζωής και της γραφής.
Νομίζω ότι «οι αναγνώστες» δίνουν καθημερινά το βραβείο τους με τις εκατοντάδες χιλιάδες πωλήσεις συγκεκριμένων ευπώλητων. Ο χρόνος βέβαια θα κάνει τη δουλειά του και θα αποδώσει δικαιοσύνη, εντάσσοντας τα σημαντικά στον λογοτεχνικό κανόνα και ρίχνοντας τα υπόλοιπα στη χωματερή της λήθης. Επειδή όμως ο χρόνος αργεί πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας στον αναγνώστη. Όχι με ερωτευμένο βλέμμα της λατρείας και κολακείας που του απευθύνει η αγορά αλλά για να αναδείξουμε τον «επαρκή αναγνώστη» -«Un suffisant lecteur»- για τον οποίο μίλησε ο Μονταίν, πατέρας του δοκιμίου και φανατικός φίλος των βιβλίων.
Ο ίδιος μάλιστα, σε αντίθεση με τον σημερινό καταναλωτή βιβλίων , ο οποίος θα πρέπει να δρασκελίσει στα βιβλιοπωλεία πάνω από τις στοίβες των ευπώλητων για να φτάσει στα πίσω ράφια, όπου παραμένουν στα αζήτητα τα σημαντικά βιβλία, θα παραμένει ένα πρότυπο και θα αντιπροσωπεύει πάντα έναν άλλο τύπο αναγνώστη, του λόγιου και καλλιεργημένου ανθρώπου της Αναγέννησης, ο οποίος έχει άριστη γνώση της κλασικής γραμματείας, εκφράζει τις αμφιβολίες ή τον σκεπτικισμό του, αναζητά την αλήθεια ή την πλάνη της ζωής και της γραφής.
3 σχόλια:
οσο και αν συμφωνω και με την δικια σας αποψη όσο και με του 'κακου μαθητη' που εχει αντιστοιχο σχόλιο στο μπλογκ του επιτρέψτε μου ένα σχόλιο.
Ο 'νόμος του Sturgeon' λεει πως 90% of everything is crap. αυτό που δεν φαινεται ομως σε αυτο το νομο ειναι πως αυτο το 90% λειτουργει σαν... κοπρια για το υπόλοιπο 10%. δεν θα ήταν δυνατόν να υπήρχε το 10% χωρίς την υπολοιπη σαβούρα. και αυτο το 90-10 υπάρχει και στους καταναλωτες των βιβλιων και όχι μονο στις εκδοσεις. απο την στιγμη που υπάρχει και αυτι το 10% των αναγνωστων που αξίζουνε να διαβάσουνε το 10% των βιβλίων εγω νιώθω πως όλα είναι 'καλα'. (Από κει και πέρα υπάρχουνε θέματα που αφορουν τόσο στον απόλυτο αριθμό αυτών που διαβάζουν όσο και στην γενικότερη παιδεια, αλλα αυτό παραείναι μεγάλη συζητηση).
Αγαπητέ Βασίλειε
Συμφωνώ μαζί σου στο εξής: Η καλή λογοτεχνία ήταν υπόθεση πάντα των λίγων. Ο Σεφέρης τύπωσε τη "Στροφή" σε 200 αντίτυπα και το "Μυθιστόρημα" σε 150.
Ωστόσο σήμερα υπάρχει ένα νέο στοιχείο το οποίο κάνει τη διαφορά: Παλαιότερα έβρισκες στις βιτρίνες τη λογοτεχνία και την παραλογοτεχνία στα περίπτερα. Σήμερα η αγορά έχει επιβάλει τους δικούς της κανόνες. Οι βιτρίνες και οι πάγκοι των βιβλιοπωλείων είναι αγορασμένοι! Αν κάνεις μια βόλτα στα βιβλιοπωλεία της Πανεπιστημίου, θα πρέπει να υπερπηδήσεις κυριολεκτικά στοίβες για φτάσεις τα πίσω ράφια.
Το βιβλίο επιβάλλεται στις μέρες μας όπως το απορρυπαντικό.
Μπορεί η κριτική των εφημερίδων, των περιοδικών και των μπλογκ να ανατρέψει αυτήν την κατάσταση; Ωραίο ερώτημα.
Από τη σχετική συζήτηση στην φετινή έκθεση βιβλίου για τα λογοτεχνικά περιοδικά, τα μηνύματα είναι μάλλον απαισιόδοξα, όπως τα περιέγραψε ο Σταύρος Ζουμπουλάκης και ο Γιώργος Κορδομενίδης.
Αυτή όμως, δυστυχώς, είναι και η δική μου αίσθηση.
μα δεν εχω διαφωνια σε αυτο. Από την αλλη ομως βρισκω και καπου 'φυσιολογικο' το να ειναι οι νομοι της αγοράς που έχουν οδηγήσει τις επιχειρήσεις (εκδοσεις&βιβλιοπωλεια) σε αυτην την κατάσταση. ολα αυτα ομως ανηκουν στην κατηγορία 'γενικότερη παιδεία' που ανέφερα και γω.
αν μπορεί η κριτική να ανατρέψει την κατάσταση; Αποψη μου ειναι πως δεν είναι αρκετό αυτό (αν και ίσως στο πλαίσιο κάποιων όσο γίνεται ανεξαρτήτων κριτικών ίσως να βοηθήσει in the long run). Για μενα μου πρωτο μελημα θα ητανε να αυξηθεί κάπως ο απόλυτος αριθμός των αναγνωστών (θέμα παιδείας και κουλτούρας) και ας σήμαινε αυτό περισσότερες στοίβες με σαβούρα σε βιβλιοπωλεία. αλλα εύκολα λέγεται, δύσκολα γίνεται.
Δημοσίευση σχολίου