Ο Καθρέφτης και το Πρίσμα

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

“Τι είναι αλήθεια, τι πλάνη, και τι ανάμεσά τους;” Το ερώτημα αυτό επιχειρεί να αναδείξει ο Μάκης Καραγιάννης με τη συλλογή διηγημάτων Ο καθρέφτης και το πρίσμα. Οι δεκαπέντε ιστορίες που την αποτελούν δεν συνιστούν άλλο από παραλλαγές, δοκιμές με διαφορετικό φωτισμό γύρω από δύο βασικά θέματα: τα βιβλία και τους βίους υπαρκτών ή φανταστικών προσώπων. Τα βιβλία, χειρόγραφα ή έντυπα, πραγματικά ή επινοημένα, βιβλία που βρίσκονται στο επίκεντρο των ιδεολογικών αντιπαραθέσεων διαφόρων εποχών, συνθέτουν ένα σύμπαν στο οποίο πρωταγωνιστεί η γραφή και η ειρωνεία.

Οι βίοι των ανθρώπων πού παρακολουθούμε ποικίλλουν. Άλλοτε πρόκειται για ιστορικά πρόσωπα που “φτάνουν στις μέρες μας από τον ψίθυρο της ιστορίας” κι άλλοτε για ανθρώπους ταπεινούς, αφανείς, από το περιθώριο της σύγχρονης κοινωνίας. Ένα είναι βέβαιο: Χαρακτήρες όπως ο θεμελιωτής της σύγχρονης Άλγεβρας Εβαρίστ Γκαλουά, ο λόγιος του Διαφωτισμού Νεόφυτος Αδαμαντίδης, ο ρεμπέτης Στράτος Χατζηγεωργίου, ο ρομαντικός ποιητής Στέφανος Λογοθέτης, ο μοναχός Αμφιλόχιος, ο τυχοδιώκτης και μαθηματικός Τζιρόλαμο Καρντάνο, ανεξαρτήτως του αν είναι πραγματικοί ή φανταστικοί, μας καθηλώνουν με την τραγικότητά τους. Συμπαθητικοί μέσα στην πλάνη τους, αναζητούν με θέρμη την αλήθεια στον έρωτα, στη ζωή, στην επιστήμη και στην τέχνη. Εραστές και νοσταλγοί του απόλυτου, θα καταφέρουν να αγγίξουν μόνον ιριδισμούς και αντανακλάσεις του, καθώς προσκρούουν σε μιαν απροσπέλαστη, σκοτεινή περιοχή.

Το βιβλίο του Μάκη Καραγιάννη εντάσσεται εν πολλοίς στην παράδοση της πλασματικής βιογραφίας, διαλέγεται ωστόσο δημιουργικά με τα νεωτερικά δείγματα του είδους. Στο Ο καθρέφτης και το πρίσμα δεν ακολουθείται η παραδοσιακή μέθοδος της γραμμικής αιτιώδους συνάφειας, που οδηγεί στη μία και μοναδική ερμηνεία της προσωπικότητας· δεν υπάρχει καν μία εικόνα του βιογραφούμενου, αλλά, ως επί το πλείστον, πολλές και αντιφατικές εκδοχές του ίδιου προσώπου, γεγονός που, σε συνδυασμό με τα πολλαπλά επίπεδα ειρωνείας, υπονομεύει κάθε απόπειρα αντικειμενικότητας και δημιουργεί μιαν ατμόσφαιρα ιδιαίτερα ρευστή. Με τα λόγια του συγγραφέα: “Από τον καθρέφτη με το καθαρό είδωλο στο πρίσμα, όπου ο καθένας βλέπει ό,τι θέλει.”